Achtergrond. Borderline Persoonlijkheidsstoornis (BPS) is een ernstige psychiatrische stoornis gekenmerkt door instabiliteit in emoties, zelfbeeld en interpersoonlijke relaties. Een kernsymptoom van BPS is dissociatie, een verstoring van het bewustzijn van perceptie, geheugen, aandacht en identiteit. Doordat dissociatie kan optreden tijdens de behandeling, neemt de therapeutische effectiviteit af. Jeugdtrauma komt ook frequent voor bij BPS patiënten en dissociatie wordt beschouwd als een verdedigingsmechanisme tegen traumatische ervaringen in de jeugd. Volgens het mentalization based model (MBT) wordt deze relatie tussen jeugdtrauma en dissociatie mogelijk verklaard door hechtingspoblematiek (angstige en vermijdende hechtingsstijl) en verstoord mentaliseren (hypo- en hypermentaliseren). Het doel van deze studie was het onderzoeken van deze onderliggende mechanismen.

Methode. Deze studie maakt deel uit van een grootschalig gerandomiseerd klinisch onderzoek in samenwerking met acht GGZ-instellingen in Nederland. In een klinische steekproef (N=204) werden verschillende meetinstrumenten afgenomen. Met behulp van vier mediatiemodellen zijn  afzonderlijke en seriële mediatieanalyes uitgevoerd, waarin onveilige hechtingsstijlen en vormen van verstoord mentaliseren als mediatoren zijn opgenomen. 

Resultaten. Er is geen verband gevonden tussen jeugdtrauma en dissociatie. Verder werd geen significant bewijs gevonden voor de afzonderlijke en seriële mediatieanalyses. Wel werd een positief verband aangetoond tussen angstige hechting en dissociatie, een negatief verband tussen angstige hechting en hypermentaliseren en een positief verband tussen vermijdende hechting en hypomentaliseren.