Interview UvA-bestuur over wetsvoorstel Internationalisering in balans

De internetconsultatieExterne link van de Wet internationalisering in balans is afgerond. Tot medio september kon iedereen zijn mening geven over dit wetsvoorstel van Onderwijsminister Dijkgraaf. Het bevat maatregelen op het gebied van taal, regievoering en sturing op het toelaten van studenten, om zo het aantal internationale studenten dat naar Nederland komt beter te kunnen beheersen en sturen. Dit moet leiden tot een betere balans bij de internationalisering in het hoger onderwijs. Het wetsvoorstel gaat, na eventuele aanpassingen door OCW, nu naar de Raad van State voor advies en vervolgens naar de Tweede Kamer voor instemming. De precieze planning is nog niet bekend. De voorgestelde maatregelen leiden tot onzekerheid en zorgen bij (met name) internationale medewerkers. Wat betekent deze wet voor hun baanzekerheid? Maar ook: wat is het standpunt van de UvA ten aanzien van het belang van internationalisering voor onderwijs en onderzoek? Wat doet de UvA om de negatieve gevolgen te beperken?

Lees meer over het wetsvoorstel op de studentensite

Het is bij de start van een nieuw collegejaar een brandende vraag; groeit het aantal (internationale) studenten dit jaar?   

Peter-Paul Verbeek (PPV): ‘We hebben de cijfers op dit moment nog niet, maar de verwachting is dat we in de masteropleidingen groeien’.

Geert ten Dam (GtD): ‘Natuurlijk is het fijn dat studenten voor onze opleidingen kiezen. Maar van ons hoeft die groei niet voor alle opleidingen. Groter worden heeft gevolgen; toenemende werkdruk, huisvestingsproblematiek, een slechtere student-docentratio. We willen kunnen bijsturen, maar we hebben te weinig knoppen om zelf aan te draaien’.

Komt het wetsvoorstel Internationalisering in balans dan als geroepen? 

PPV: ‘Eerst wil ik klip en klaar gezegd hebben dat wij onze internationale medewerkers én studenten koesteren. We willen niemand kwijt. Zij horen bij ons DNA en zijn essentieel voor onze universitaire gemeenschap en voor Nederland als kennisland’.

GtD: ’Dat studenten en collega’s nu twijfelen of ze nog wel welkom zijn gaat mij aan het hart, het politieke sentiment dat rond de wet hangt schaadt de kwaliteit van ons onderwijs en onderzoek. Het past niet bij ons internationaal georiënteerde land, bij internationale wetenschap én niet bij de UvA’.

PPV: ‘We vinden een paar dingen goed in het huidige wetsvoorstel. Bij een aantal populaire opleidingen moet meer sturing komen op de almaar groeiende internationale instroom, om de kwaliteit van het onderwijs te kunnen garanderen. Dus voorstellen die opleidingen zelf in staat stellen daarin keuzes te maken, daar zijn we vóór. Denk aan de mogelijkheid om als opleiding een fixus op een Engelstalige track te zetten, want dat mogen we nu nog niet’.

GtD: ‘We hebben het kabinet gevraagd om sturingsinstrumenten, een rem voor opleidingen die dat nodig hebben. Wat we hebben gekregen zijn vergaande taalmaatregelen die haaks staan op ons profiel van een tweetalige universiteit en diep ingrijpen in onze opleidingen. We zijn niet tegen internationalisering; we zijn tegen ongebreidelde groei zonder sturingsmogelijkheden in de faculteiten.

PPV: ‘Precies. Goed onderzoek en goed onderwijs zijn gebaat bij internationale verbindingen. We kunnen niet zonder. De universiteit is een plek waar uiteenlopende visies, disciplines en culturen elkaar ontmoeten. Dat wij in Nederland ondanks een beperkt budget toch een internationale toppositie hebben danken we in hoge mate aan ons internationale karakter, waardoor wetenschappers uit alle hoeken van de wereld zich hier thuis kunnen voelen en kunnen bijdragen aan de wetenschap.

Maar…?

GtD: ‘Een groot pijnpunt is de toets anderstalige opleidingen: binnen zes maanden nadat de wet in werking treedt, moeten alle bestaande tweetalige en anderstalige bacheloropleidingen verplicht door de doelmatigheidstoets anderstaligheid. Betekent dit dat de voertaal van opleidingen terug moet naar Nederlands, en zo ja welke dan en welke uitzonderingen zijn er mogelijk? Allemaal vragen waarop we het antwoord nog niet weten. De onrust die dit geeft is onverantwoordelijk.

PPV: ‘Vanuit faculteiten ontvangen we signalen dat internationale collega’s bang zijn op korte termijn ontslagen te worden. Kandidaten voor tenure-track-posities twijfelen of ze deze stap moeten zetten gezien de onzekerheid. Er zijn zorgen dat vacatures (nog) moeilijker ingevuld kunnen worden omdat internationale kandidaten mogelijk niet meer naar Nederland willen komen vanwege het grimmige politieke klimaat’.

Kunnen jullie deze zorgen wegnemen?

GtD: ‘Wat wij doen is op alle mogelijke manieren bij de minister van Onderwijs en de politieke partijen aangeven welke ongewenste neveneffecten deze wet heeft. Dat doen we samen met de koepelorganisatie Universiteiten van Nederland.

PPV: ‘Tegelijkertijd moeten we de UvA voorbereiden op wat er op ons af gaat komen, want dat er één en ander gaat veranderen als de wet wordt aangenomen, is helder. We gaan investeren in Nederlands taalonderwijs voor staf en studenten. We hebben vraagtekens bij de uitvoerbaarheid van de maatregelen die nu het wetsvoorstel staan, maar (passieve) beheersing van het Nederlands draagt volgens ons bij aan samenwerking, cohesie én integratie in onze academische gemeenschap en de Nederlandse samenleving. Dat gaan we actief ondersteunen’. 

Als bestuur gaan we in gesprek met studenten en medewerkers in een aantal thematische CvB-uurtjesExterne link, iedereen kan zich hiervoor aanmelden. We willen horen wat er leeft en speelt en wij kunnen toelichten wat ons standpunt is en welke inzet we plegen.

GtD: Bovenal hebben we een belangrijke boodschap voor al onze internationale studenten en medewerkers. Weet dat jullie voor de UvA van onmetelijk belang zijn. We willen studenten blijven opleiden die straks de vraagstukken van de wereld aanpakken. Daarbij past ontegenzeggelijk een internationale leer- en onderzoeksomgeving, waarin studenten en wetenschappers van over de hele wereld samenkomen.        

Lees hier de volledige reactie van Universiteiten van Nederland (download PDF) (pdf)