Huidige studentuitwisselingen

Op dit moment heeft de UvA één overeenkomst voor studentuitwisseling, met Tel Aviv University. Die ligt momenteel ter beoordeling bij de ethische adviescommissie. Een uitwisselingsprogramma met Hebrew University is eerder op advies van de commissie niet verlengd.

Huidige onderzoekssamenwerkingen

Naast deze uitwisselingen neemt de UvA deel aan tien onderzoeksprojecten waaraan ook Israëlische partners deelnemen binnen het Europese programma HorizonEurope.

Vier samenwerkingen zijn begonnen na mei 2024, toen demonstraties op de campus plaatsvonden. Deze samenwerkingen – met veel meer partners dan alleen Israëlische – zijn voor de start voor advies voorgelegd aan de adviescommissie. Die adviseerde strikte voorwaarden om de samenwerking beter te beschermen tegen risico's op schenden van onze ethische grenzenExterne link.

Bijvoorbeeld: het uitsluiten van directe data-uitwisseling met Israëlische partners en voorkomen dat UvA-onderzoeksgroepen rechtstreeks in dezelfde werkpakketten samenwerken met Israëlische organisaties.

De adviezen van de commissie worden niet openbaar gedeeld, omdat ze gevoelige informatie bevatten over personen, financiën en onderzoeksideeën. Wel is het de bedoeling dat de commissie jaarlijks verslag gaat uitbrengen met een geanonimiseerd overzicht van behandelde adviesaanvragen. Alle onderzoekssamenwerkingen zijn vindbaar in de CORDIS-databaseExterne link.

Hoe komt een onderzoekssamenwerking tot stand?

De onderzoekssamenwerkingen worden gefinancierd door een Europees fonds: HorizonEurope. Onderzoekers uit verschillende landen van over de hele wereld vragen gezamenlijk een beurs aan bij dat programma. Het gaat vrijwel altijd om grootschalig onderzoek dat jaren duurt.

Onderzoekers van verschillende instellingen gaan samen van start met een voorstel voor het onderzoek. Folia schetste dit proces: 'Ze bedenken een plan voor een onderzoek, hoe de onderzoekstaken te verdelen en wie welk budget nodig heeft. Dan vormen ze samen een zogenoemd ‘consortium’, een onderzoeksgroep. Die planvorming kan wel anderhalf jaar duren en is strikt geheim om het kapen van hun onderzoeksplannen te voorkomen.'

De UvA vraagt wetenschappers een ethische toets te doen op het moment dat ze weten wie er deelneemt aan een consortium. 

Het consortium stapt daarna als geheel naar de Europese Commissie voor de aanvraag van een Horizonbeurs. Afspraken liggen vast in twee contracten: één met de Europese Commissie over de subsidie (Grant Agreement), en één onderling over taken en verantwoordelijkheden (Consortium Agreement).

Deze contracten worden namens de onderzoekers door de universiteit ondertekend. Daarna kunnen deelnemers niet zomaar uitstappen. Het openbreken van de afspraken kan alleen als beide contracten (Grant én Consortium) worden opengebroken.

Folia legt uit dat de Europese Commissie daar geen toestemming voor geeft. En het openbreken dus grote gevolgen kan hebben. Financiële gevolgen, maar nog belangrijker is dat er jarenlang onderzoekswerk verloren gaat. Tot nu toe heeft nog geen enkele Nederlandse universiteit die stap kunnen zetten. Folia beschreef waarom dat zo lastig is.Externe link

Extra stap: voorlopige stop op nieuwe samenwerkingen

In juni 2025 besloot de UvA om voorlopig geen nieuwe samenwerkingen met Israëlische organisaties binnen HorizonEurope aan te gaan. Deze maatregel geldt nog steeds.

Deze stap geldt als signaal aan de Europese Commissie dat het onderzoek naar en het debat over mogelijke sancties tegen Israël van groot belang is. Ook wil de UvA onderstrepen dat politieke en diplomatieke inspanningen noodzakelijk zijn om een einde te maken aan het vreselijke geweld in de regio. Eerder riep de UvA de Nederlandse regering in een brandbrief al op om krachtig actie te ondernemen.