Fracking proefboringen in Colombia 

Fracking is een boortechniek die wordt gebruikt om olie, aardgas, geothermische energie of water uit de diepe ondergrond te halen. In 2020, te midden van nationale discussies over de vraag of fracking moet worden toegestaan of moet worden verboden, heeft de Colombiaanse regering via decreet nr. 328 (2020) proefboringen in Colombia toegestaan en gereguleerd. Het decreet nr. 328 (2020) was onverenigbaar met de aanbevelingen van een onafhankelijk comité van deskundigen dat door de Colombiaanse regering was ingesteld om de ecologische en economische effecten van de exploratie van koolwaterstoffen door middel van fracking te analyseren. Tegen deze achtergrond werd een 'acción de tutela' ingediend bij nationale rechtbanken om deze proefprojecten te stoppen en de rechtmatigheid van de respectieve verordening te bespreken.

Acción de tutela

Een 'acción de tutela' is een mechanisme dat door de grondwet van Colombia aan iedereen is toegekend, waardoor iemand voor een constitutionele rechter een beroep kan doen op zijn grondrechten wanneer deze worden geschonden of bedreigd door het optreden of nalaten van een overheidsinstantie.

Samenwerking tussen de Business and Human Rights Clinic en Universidad Javeriana

Er is een langdurige samenwerking tussen de Clínica Juridica sobre Derecho y Territorio van de Pontificia Universidad Javeriana in Bogotá en UvA's Business and Human Rights Clinic (BHRC). BHRC is een van de thematische clinics van het mastervak Amsterdam Law Clinics. De BHRC-studenten werd gevraagd een amicus curiae brief op te stellen over de verenigbaarheid van het decreet nr. 328 (2020) en de proefboringen met internationale mensenrechtennormen voor overheden en bedrijven.

In de amicus brief wordt betoogd dat decreet 328 (2020) en de proefprojecten onverenigbaar zijn met de internationale mensenrechten in Colombia. Daar zijn 4 belangrijke redenen voor:

1. Decreet 328 (2020) is in strijd met 2 relevante garanties met betrekking tot de verantwoordelijkheid van het bedrijfsleven om een due diligence uit te voeren naar de mogelijke gevolgen van de proefprojecten voor de mensenrechten;
2. Het decreet garandeert niet dat de proefprojecten voldoen aan de vereiste sociale vergunning;
3. Het decreet waarborgt niet de bescherming van het recht op toegang tot informatie;
4. Het decreet beschermt niet de rechten van milieu- en mensenrechtenactivisten.

Om deze argumenten te onderbouwen, bespreekt het eerste deel van de amicus het toepasselijke internationale rechtskader, met inbegrip van de VN-richtlijnen inzake bedrijfsleven en mensenrechten en de OESO-richtlijnen. Daarbij worden de voor de zaak relevante verantwoordelijkheden van ondernemingen op het gebied van mensenrechten en verplichtingen van de staat geanalyseerd en wordt een vergelijkende internationale rechtspraktijk gepresenteerd. In het tweede deel wordt onderzocht of decreet 328 (2020) en de daaruit voortvloeiende proefprojecten verenigbaar zijn met de internationale normen.

Download de Spaanse amicus curiae brief hier (pdf).

Ervaringen van studenten

De amicus brief is tot stand gekomen tijdens het vak Amsterdam Law Clinics door BRHC-studenten Mees Brenninkmeijer, Maisie Hopkins, Keila McFarland Dias en Tim Waldvogel, onder begeleiding van Claudia Müller-Hoff.

Over de clinic vertelde Tim Waldvogel: 'Voor mij vormde de Business & Human Rights Clinic een persoonlijke precedent in het onderzoeken en toepassen van internationaal recht op een belangrijke en betekenisvolle mensenrechtenzaak. Het werk vereiste hoge concentratie en nauwe samenwerking met collega's, wier vaardigheden en positieve houding ik zeer waardeerde.'

Maisie Kopkins voegde daaraan toe: 'Het is een eer dat iets waaraan we hebben gewerkt is voorgelegd aan het Colombiaanse Constitutionele Hof en het potentieel heeft om een verschil te maken in het leven van mensen in deze gebieden die worden getroffen door fracking. Het was erg interessant om met de Universidad Javeriana samen te werken. We hebben veel geleerd over de schade die de olie- en gasindustrie in Colombia aanricht en hoe mensen erdoor worden getroffen, en het is mooi om hen te kunnen steunen bij het waarborgen van milieu- en mensenrechten.'

Ook de volgende personen hebben aan de amicus bijgedragen: Linde Bryk, coördinator van de Business and Human Rights Clinic, Prof. Johanna Del Pilar Cortes Nieto (Universidad del Rosario) en Dr. Antenor Hallo de Wolf (Rijksuniversiteit Groningen).

Schrijf je in voor een clinic

Wil je meer weten over het vak Amsterdam Law Clinics en/of ben je geïnteresseerd in een van de thematische clinics? Hier lees je meer over het vak Amsterdam Law Clinics.