5 tips om je te beschermen tegen cybercriminaliteit

Ook jij kunt slachtoffer worden van cybercriminaliteit. Dit is niet alleen nadelig voor de onderwijsinstelling waar je studeert, maar ook voor jou. Stel je voor dat alle data van je scriptie niet meer benaderbaar is. Of dat er uit naam van jouw account bestanden zijn versleuteld van je mede-studenten. Je moet er niet aan denken dat het jou overkomt, maar de kans is groot dat je hier vroeg of laat mee te maken krijgt. Wereldwijd wordt er elke 10 seconden een cyberaanval uitgevoerd en de kosten van cybercriminaliteit wordt wereldwijd geschat op $ 10.5 biljoen in 2025.

Door bewustwording te creëren en door preventie kan de schade worden beperkt. Uiteraard is het de verantwoordelijkheid van de onderwijsinstelling dat jij kunt studeren in een veilige omgeving. Maar er zijn ook dingen die jij kunt doen om veilig om te gaan met de ict-voorzieningen en incidenten te voorkomen.

Wat is cybercriminaliteit en welke soorten zijn er?

Cybercriminaliteit of computercriminaliteit zijn misdaden die gepleegd worden met een ICT-middel, gericht op een ander ICT-middel. Voorbeelden? Een virus op je pc of laptop of een hack op een social media-account. Bij een DDoS aanval gaat in korte tijd heel snel veel informatie naar een server. Die raakt overbelast waardoor een website of internetdienst onbruikbaar is. Vaak gaat het om websites van grote commerciële bedrijven, diensten van banken en creditcardmaatschappijen.

Je kunt ook te maken krijgen met phishing of ransomware. Bij phishing doen criminelen zich voor als een betrouwbare instantie zoals jouw onderwijsinstelling of bank. Via mail, app, of soms zelf telefoon vragen zij bijvoorbeeld om inloggegevens, of andere persoonlijke informatie. Deze gegevens worden dan vervolgens weer gebruikt om je account te hacken. Ransomware is een computervirus dat jou aanspoort geld te betalen om van het virus af te komen. Ransomware versleutelt documenten en foto's waardoor jij er niet meer bij kunt. Het virus meldt dat je een geldbedrag moet betalen om van de blokkade af te komen. Zowel phishing als ransomware kan voorkomen worden als jij begrijpt hoe het werkt en juist handelt.

Wat kun je zelf preventief doen?

Kies een uniek wachtwoord

Gebruik unieke wachtwoorden voor je accounts.  Op deze manier heeft iemand die één van je wachtwoorden kent niet ineens toegang tot andere accounts. Kies sterke wachtwoorden die moeilijker te kraken zijn. Dit doe je door een lang wachtwoord -of beter nog een wachtzin- te kiezen die goed is te onthouden. Een wachtwoordmanager zoals Lastpass kan je hierbij ook helpen. Wachtwoordmanagers zijn een veilige plek om je wachtwoorden te bewaren en helpen je om veilige wachtwoorden te kiezen. Gebruik je een dergelijke dienst, zorg er dan voor dat je een uniek, sterk hoofdwachtwoord of -wachtzin kiest voor de toegang tot je wachtwoordkluis.

Schakel tweestapsverificatie in

Een aantal onlineservices biedt tweestapsverificatie ofwel 2FA/ 'two-factor-authentication' aan. Om toegang te krijgen tot je account is er een extra check van jouw identiteit, bijvoorbeeld met een code die naar je smartphone wordt gestuurd. Hierdoor wordt het moeilijker om je account te hacken.

Klik niet op links in emails en open geen bijlagen

Tenzij je weet wie ze heeft verzonden en waar ze voor zijn. Die link of bijlage kan malware op je computer installeren. Download gratis software alleen van sites die je kent en vertrouwt. Denk goed na wanneer gevraagd wordt om inloggegevens zoals gebruikersnamen en wachtwoorden. Klik nooit op knoppen of links in een email die je niet vertrouwt. Ook al lijkt de e-mail of sms bijvoorbeeld afkomstig te zijn van een vertrouwde afzender, ga voor de zekerheid rechtstreeks naar de website van het betreffende bedrijf of informeer bij het bedrijf of de mail van hen afkomstig is.

Installeer updates

Niet alleen op je laptop, pc, maar ook je smartphone, router en andere slimme apparaten in en om het huis. De software op je apparaat veroudert snel en bovendien worden er voortdurend manieren gevonden om apparaten te hacken. Updates verhelpen kwetsbaarheden en maken jouw apparaat weer veilig. Cybercriminelen zoeken actief naar kwetsbaarheden in verouderde software. Voer updates daarom meteen uit als je apparaat er om vraagt.

Beveilig je internetverbinding met VPN

Een openbaar wifi-netwerk van bijvoorbeeld een café, trein of bus is niet veilig, of je nu een wachtwoord gebruikt of niet. Zodra je inlogt op een openbaar wifi-netwerk kunnen kwaadwillenden toegang krijgen tot je apparaat en alles wat erop staat. Gebruik dergelijke netwerken dus liever niet.  Mocht je om wat voor reden dan ook toch gebruik maken van een onbeveiligd netwerk doe dat dan via een VPN-verbinding, bijvoorbeeld EduVPN. Dit voorkomt dat iemand gevoelige gegevens kan onderscheppen.

Zit je zonder VPN toch op een openbaar netwerk? Maak dan geen gebruik van internetbankieren, inlog met DigiD of je UvA-inlog tot je weer een veilige verbinding hebt. En ga alleen naar websites waarvan het adres begint met https://.